Hương quê trong bát canh rau tập tàng

Canh rau tập tàng là món ăn thường có ở các miền quê Việt Nam. Món canh dân dã y như cái tên của nó vậy. Nguyên liệu chủ yếu cũng dễ tìm, dễ kiếm, chỉ là những loại rau trong vườn, một ít được gieo trồng theo chủ ý còn đa số mọc tự nhiên như thể sự ban tặng của trời đất cho những con người miền quê chân chất.

Rau tập tàng có nơi gọi là rau lốn nhốn, rau thập cẩm, rau dại… nhưng tôi vẫn thích cái tên tập tàng vì nghe vừa hay lại đầy đủ ý nghĩa, để nấu bát canh rau đúng vị thì cần rất nhiều loại rau. Tôi còn nhớ thuở nhỏ, những ngày sau mưa, đám rau tập tàng trong vườn lại như được tiếp thêm sức sống, non búng và mơn mởn xanh, mẹ thường ra vườn hái rau, chỉ cần bòn chỗ này dăm ngọn mồng tơi, rau đay, rau dền, chỗ kia ít rau sam, rau diệu, bồ ngót lại thêm vài cọng khoai lang, mấy lá ớt non… thế là có nồi canh tập tàng đầy hấp dẫn.

Trên những mảnh vườn quê, rau tập tàng có quanh năm. Mặc cho mùa hè đổ lửa, chỉ sau những trận mưa rào rau lại lên xanh tốt; mùa đông, trời có sa sương rau vẫn thản nhiên xanh. Món canh này cũng chẳng kén người ăn, toàn là thứ rau mát, bổ như vị thuốc, có thể trở thành nước giải khát trong những ngày nắng nóng, hay làm “nhẹ bụng” do ngày tết lỡ ăn nhiều thịt cá, cũng có thể biến thành thứ thuốc giải rượu với những người ham vui quá chén, hoặc làm mát lòng những ai vừa ốm dậy, chán ăn.

Canh rau tập tàng dễ ăn, dễ nấu nhưng để có bátcanh vẫn giữ được màu xanh, không bị nhừ quá hay có mùi nồng thì không phải ai cũng biết. Mỗi lần nấu canh, mẹ tôi thường đợi khi nước thật sôi thì mới cho rau đã được rửa sạch vào và không quên rắc lên mặt rau ít muối biển rồi đảo đều, chính điều này đã giúp rau giữ được màu xanh. Còn muốn nồi canh không bị nồng và không quá nhừ thì khi rau vừa chín tới mẹ thường nêm nếm gia vị rồi tắt bếp, mở vung. 

Những ngày trời nóng, chỉ cần trong mâm cơm có bát canh rau tập tàng nấu suông cùng mấy quả cà nén thì nồi cơm cứ gọi là hết nhẵn. Bát cơm gạo trắng chan cùng muôi canh có vị ngọt hơi nhơn nhớt của mồng tơi và rau đay, vị thanh của bồ ngót, rôn rốt của rau sam, vị chát dịu của rau dền, rau lang… thì chưa và đến môi đã trôi tận miệng. Muốn canh tập tàng thêm đậm đà có thể cho mướp hương vào nấu lẫn. Trong xóm, nhà nào có của ăn của để thì ăn canh tập tàng có thêm ít thịt tôm giã nhuyễn, hay ngao, hến nấu cùng,có thể là thịt lợn xay hoặc chí ít cũng có nước cua giã nhỏ và vài chùm hoa thiên lý thêm vào.

Không cao sang như những món ăn khác, nhưng bằng sự dân dã và mộc mạc canh rau tập tàng luôn ướp đẫm hương quê, để khi xa ai đó luôn nhớ về nơi miền quê yêu dấu!

TTVN